Aflevering 12: Ambtshalve toetsen en het beschermen van de consument

In deze aflevering van ‘De stand van het onderzoek’ gaan Charlotte Pavillon en Herman van Harten met elkaar in gesprek over de ontwikkeling van ambtshalve toetsing door de rechter in het licht van het Unierecht. Wat houdt ambtshalve toetsen van EU-recht eigenlijk in voor een rechter, hoe gaat hij met deze Europese opdracht om en hoe zit dat meer in het bijzonder voor bepalingen van het consumentenrecht.

Charlotte Pavillon is hoogleraar privaatrecht aan de rechtenfaculteit van de universiteit Groningen en deskundige op het gebied van consumentenrecht. Zij is tevens rechter-plaatsvervanger bij de rechtbank Noord-Nederland.
Herman van Harten heeft een achtergrond in het Unierecht. Hij is nu raadsheer handel en teamvoorzitter in het gerechtshof Den Haag. Binnen de Rechtspraak is hij onder meer voorzitter van de Expertgroep Europees recht civiel en hij vertegenwoordigt de Nederlandse rechtspraak in het Europees Justitieel Netwerk (EJN) in burgerlijke en handelszaken.

Meer informatie en aangehaalde uitspraken:
HvJ 5 februari 1963, 26/62, ECLI:EU:C:1963:1 (Van Gend & Loos)
HvJ 27 juni 2000, C-240/98–C-244/98, ECLI:EU:C:2000:346 (Océano)
HvJ 21 november 2002, C‑473/00, ECLI:EU:C:2002:705 (Cofidis)
HvJ 4 juni 2009, C-243/08, ECLI:EU:C:2009:350 (Pannon GSM)
HvJ 14 september 2023, C- 83/22, ECLI:EU:C:2023:664 (Tuk Tuk Travel).

HR 13 september 2013, ECLI:NL:HR:2013:691 (Heesakkers/Voets)
HR 12 november 2021, ECLI:NL:HR:2021:1677 (Arvato I)
HR 4 oktober 2024, ECLI:NL:HR:2024:1355 (Bol.com)
HR 4 oktober 2024, ECLI:NL:HR:2024:1366 (Capabel)

C.M.D.S. Pavillon, ‘Van dik hout zaagt men planken’, in: P. Koerts & E.F. Verheul, Toonaangevend (Van Mierlo-bundel), Deventer: Wolters Kluwer 2024, p. 103-112: https://pure.rug.nl/ws/portalfiles/portal/1025928820/Bijdrage_aan_bundel_Toonaangevend.pdf

C.M.D.S. Pavillon, ‘Ignorance is Bliss - How Ex Officio Control Became the Raison d’Être of the UCTD’, European Review of Private Law 2024-3, pp. 519-548: https://pure.rug.nl/ws/portalfiles/portal/1054400464/ERPL_32_0308_def_.pdf

C.M.D.S. Pavillon, ‘Effective Judicial Protection, Private Enforcement and the Reshaping of Substantive Remedies’, in: H-W. Micklitz and C. Twigg-Flesner, The Transformation of Consumer Law and Policy in Europe, Hart Publishing: 2023, p. 65-80.

H.J. van Harten, Autonomie van de nationale rechter in het Europees recht: een verkenning van de praktijk aan de hand van de Nederlandse Europeesrechtelijke rechtspraak over de vestigingsvrijheid en het vrijedienstenverkeer, Amsterdam 2011: https://dare.uva.nl/search?identifier=35792960-19c6-42a8-9e76-027789f6027b

J.B.M. Vranken, Wereld van Verschil. Een vergelijking van Europees en Nederlands verbintenissenrecht. Monografieën Privaatrecht 22, Deventer: Wolters Kluwer 2025.

B.J. Drijber & V. Mak, Het spanningsveld tussen nationaal en Europees privaatrecht. Preadviezen 2024 uitgebracht voor de Vereniging voor Burgerlijk Recht, Zutphen: Uitgeverij Paris 2024.

A. van Duin, Effective Judicial Protection in Consumer Litigation: Article 47 of the EU Charter in Practice (Intersentia studies on courts and judges), Intersentia 2022.

https://www.rechtspraak.nl/Voor-advocaten-en-juristen/Reglementen-procedures-en-formulieren/Kanton/Paginas/ambtshalve-toetsing-consumentenzaken.aspx